Bao bì, dụng cụ đựng thực phẩm bằng thủy tinh, gốm sứ và tráng men là những loại bao bì truyền thống được sử dụng rộng rãi trước đây. Hiện nay chúng vẫn được sử dụng phổ biến, có tính ứng dụng cao.
Bao bì thủy tinh là một loại bao bì đặc biệt được sử dụng để đựng thực phẩm và đồ uống. Nó không thấm khí và chất lỏng, và không tương tác với các chất hóa học trong thực phẩm. Điều này làm cho thủy tinh trở thành một vật liệu bảo quản lý tưởng cho các loại thực phẩm như nước, sữa, rượu vang và các loại đồ ăn khác. Bên cạnh đó, bao bì thủy tinh có độ bền cao, giúp cho việc vận chuyển và bảo quản thực phẩm dễ dàng hơn.
Bao bì gốm sứ cũng là một loại bao bì truyền thống được sử dụng để đựng thực phẩm. Với tính năng chịu nhiệt và không tương tác hóa học với các chất trong thực phẩm, gốm sứ thường được sử dụng để nấu và đựng các món ăn nóng hoặc lạnh. Tuy nhiên, bao bì gốm sứ có thể ảnh hưởng tới môi trường khi không được tái chế hoặc tái sử dụng đúng cách.
Bao bì tráng men cũng được sử dụng để đựng thực phẩm và đồ uống. Với tính chất cách nhiệt và kháng hóa chất, tráng men thường được sử dụng để làm bát đĩa, chén đĩa và ly uống. Tuy nhiên, tráng men có tính chất dễ vỡ và dễ bị trầy xước, vì vậy cần được bảo quản và vận chuyển cẩn thận.
QCVN 12-4:2015/BYT do Ban soạn thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về vệ sinh an toàn đối với bao bì, dụng cụ làm bằng thủy tinh, gốm, sứ và tráng men tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm biên soạn, Cục An toàn thực phẩm trình duyệt và được ban hành kèm theo Thông tư số 35/2015/TT-BYT ngày 28 tháng 10 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế. Việc áp dụng quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT trong sản xuất và sử dụng bao bì, dụng cụ thủy tinh, gốm sứ và tráng men sẽ giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm, bảo vệ sức khỏe cho người sử dụng và bảo vệ môi trường. Đồng thời, việc tuân thủ quy chuẩn này cũng sẽ giúp các doanh nghiệp tăng tính cạnh tranh trên thị trường và nâng cao uy tín của sản phẩm.
I. QUY ĐỊNH CHUNG
1. Phạm vi điều chỉnh
Quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT quy định các yêu cầu kỹ thuật, yêu cầu quản lý về vệ sinh an toàn đối với bao bì, dụng cụ làm bằng thủy tinh, gốm, sứ và tráng men tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm (sau đây gọi tắt là bao bì, dụng cụ).
2. Đối tượng áp dụng
Quy chuẩn này áp dụng đối với
2.1. Các tổ chức, cá nhân nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh bao bì, dụng cụ tại Việt Nam.
2.2. Các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan.
3. Giải thích từ ngữ
Trong Quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau
3.1. Bao bì, dụng cụ có lòng nông phẳng là bao bì, dụng cụ có độ sâu bên trong không quá 25 mm được đo từ điểm sâu nhất đến bề mặt ngang đi qua điểm tràn.
3.2. Bao bì, dụng cụ có lòng sâu là bao bì, dụng cụ có độ sâu bên trong lớn hơn 25 mm được đo từ điểm sâu nhất đến bề mặt ngang đi qua điểm tràn.
3.3. Bao bì, dụng cụ tráng men là các loại bao bì, dụng cụ làm bằng thủy tinh, gốm, gốm thủy tinh, sứ, kim loại được tráng men thủy tinh hoặc men sứ.
3.4. Vành uống là phần rộng 20 mm của bề mặt bên ngoài bao bì, dụng cụ dùng để ăn, uống. Phần rộng này được đo từ trên miệng dọc theo thành bao bì, dụng cụ.
Xem thêm:
- QCVN 12-1:2011/BYT về an toàn vệ sinh đối với bao bì, dụng cụ bằng nhựa tổng hợp tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
- QCVN 12-2:2011/BYT về bao bì và các dụng cụ bằng cao su tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
- QCVN 12-3:2011/BYT về bao bì, dụng cụ bằng kim loại tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
- QCVN 12-4:2015/BYT về bao bì, dụng cụ thủy tinh, gốm, sứ và tráng men tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm.
II. YÊU CẦU KỸ THUẬT
1. Yêu cầu kỹ thuật đối với bao bì, dụng cụ
1.1. Yêu cầu kỹ thuật đối với bao bì, dụng cụ làm bằng thủy tinh
| TT | Chỉ tiêu kiểm tra | Mức tối đa |
| 1 | Lòng nông phẳng | |
| Dùng để chứa đựng và đun, nấu | ||
| Cadmi (mg/dm2) | 0,07 | |
| Chì (mg/dm2) | 0,8 | |
| 2 | Lòng sâu | |
| 2.1 | Dùng để chứa đựng | |
| 2.1.1 | Dung tích nhỏ hơn 600 ml | |
| Cadmi (mg/l) | 0,5 | |
| Chì (mg/l) | 1.5 | |
| 2.1.1 | Dung tích trong khoảng từ 600 ml đến dưới 3.000 ml |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 |
| Chì (mg/l) | 0,75 |
| 2.1.3 | Dung tích lớn hơn hoặc bằng 3.000 ml |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 |
| Chì (mg/l) | 0,5 |
| 2.2 | Dùng để đun, nấu |
| Cadmi (mg/l) | 0,05 |
| Chì (mg/l) | 0,5 |
| 3 | Cốc, chén |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 |
| Chì (mg/l) | 0,5 |
Ghi chú:
| Đơn vị tính: | – mg/l của dung dịch chiết đối với dụng cụ, bao bì. – mg/dm2 của diện tích bề mặt tiếp xúc đối với bao bì, dụng cụ. |
1.2. Yêu cầu kỹ thuật đối với bao bì, dụng cụ làm bằng gốm, gốm thủy tinh
| TT | Chỉ tiêu kiểm tra | Mức tối đa |
| 1 | Lòng nông phẳng | |
| Dùng để chứa đựng và đun, nấu | ||
| Cadmi (mg/dm2) | 0,07 | |
| Chì (mg/dm2) | 0,8 | |
| 2 | Lòng sâu | |
| 2.1 | Dùng để chứa đựng | |
| 2.1.1 | Dung tích nhỏ hơn 1.100 ml | |
| Cadmi (mg/l) | 0,5 | |
| Chì (mg/l) | 2,0 | |
| 2.1.2 | Dung tích trong khoảng từ 1.100 ml đến dưới 3.000 ml | |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 | |
| Chì (mg/l) | 1,0 | |
| 2.1.3 | Dung tích lớn hơn hoặc bằng 3.000 ml | |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 | |
| Chì (mg/l) | 0,5 | |
| 2.2 | Dùng để đun, nấu | |
| Cadmi (mg/l) | 0,05 | |
| Chì (mg/l) | 0,5 | |
| 3 | Cốc, chén | |
| Cadmi (mg/l) | 0,25 | |
| Chì (mg/l) | 0,5 |
Ghi chú:
| Đơn vị tính: | – mg/l của dung dịch chiết đối với dụng cụ, bao bì. – mg/dm2 của diện tích bề mặt tiếp xúc đối với bao bì, dụng cụ. |
1.3. Yêu cầu kỹ thuật đối với bao bì, dụng cụ tráng men (bao gồm cốc, chén)
| TT | Chỉ tiêu kiểm tra | Mức tối đa |
| 1 | Lòng nông phẳng | |
| 1.1 | Dùng để chứa đựng | |
| Cadmi (mg/dm2) | 0,07 | |
| Chì (mg/dm2) | 0,8 | |
| 1.2 | Dùng để đun, nấu | |
| Cadmi (mg/dm2) | 0,05 | |
| Chì (mg/dm2) | 0,1 | |
| 2 | Lòng sâu | |
| 2.1 | Dung tích nhỏ hơn 3.000 ml | |
| 2.1.1 | Dùng để chứa đựng | |
| Cadmi (mg/l) | 0,07 | |
| Chì (mg/l) | 0,8 | |
| 2.1.2 | Dùng để đun, nấu | |
| Cadmi (mg/l) | 0,07 | |
| Chì (mg/l) | 0,4 | |
| 2.2 | Dung tích lớn hơn hoặc bằng 3.000 ml (dùng để chứa đựng và đun, nấu) | |
| Cadmi (mg/dm2) | 0,05 | |
| Chì (mg/dm2) | 0,1 |
Ghi chú:
| Đơn vị tính: | – mg/l của dung dịch chiết đối với dụng cụ, bao bì. – mg/dm2 của diện tích bề mặt tiếp xúc đối với bao bì, dụng cụ. |
1.4. Yêu cầu kỹ thuật đối với vành uống của các loại bao bì, dụng cụ tráng men
| TT | Chỉ tiêu kiểm tra | Mức tối đa |
| 1 | Cadmi (mg/vành uống) | 0,2 |
| 2 | Chì (mg/vành uống) | 2,0 |
Ghi chú:
Đơn vị tính: mg/vành uống của bao bì, dụng cụ.
2. Yêu cầu về ghi nhãn
Việc ghi nhãn bao bì, dụng cụ theo đúng quy định tại Nghị định 89/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 8 năm 2006 của Chính phủ về nhãn hàng hóa và các quy định của pháp luật có liên quan.
III. PHƯƠNG PHÁP LẤY MẪU VÀ PHƯƠNG PHÁP THỬ
1. Phương pháp lấy mẫu
Lấy mẫu theo hướng dẫn tại Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN ngày 12 tháng 12 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường và các quy định của pháp luật có liên quan.
2. Phương pháp thử
Yêu cầu kỹ thuật quy định trong Quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT được thử theo các phương pháp quy định tại Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Quy chuẩn này. Các phương pháp thử quy định tại Phụ lục số 01 không bắt buộc áp dụng, có thể sử dụng các phương pháp thử khác có độ chính xác tương đương.
IV. YÊU CẦU QUẢN LÝ
1. Công bố hợp quy
1.1. Bao bì, dụng cụ nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh phải công bố hợp quy theo quy định tại Quy chuẩn 12-4:2015/BYT.
1.2. Phương thức, trình tự, thủ tục công bố hợp quy được thực hiện theo Điều 6, Điều 7 Nghị định 38/2012/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2012 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm và Điều 4, Điều 5, Điều 7, Điều 9 Thông tư 19/2012/TT-BYT ngày 09 tháng 11 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn việc công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật đối với tổ chức, cá nhân nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh bao bì, dụng cụ vi phạm các quy định về kỹ thuật và quản lý quy định tại Quy chuẩn này và các quy định pháp luật khác có liên quan.
V. TRÁCH NHIỆM CỦA TỔ CHỨC, CÁ NHÂN
1. Tổ chức, cá nhân nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh bao bì, dụng cụ phải công bố hợp quy theo các yêu cầu của Quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT.
2. Tổ chức, cá nhân chỉ được phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh bao bì, dụng cụ sau khi đã được Cục An toàn thực phẩm cấp Giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy và đáp ứng các quy định pháp luật hiện hành khác có liên quan.
VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Giao Cục An toàn thực phẩm chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan hướng dẫn triển khai và tổ chức việc thực hiện Quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT.
2. Căn cứ vào yêu cầu quản lý, Cục An toàn thực phẩm có trách nhiệm kiến nghị Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung Quy chuẩn này.
3. Trong trường hợp các tiêu chuẩn và quy định pháp luật được viện dẫn trong Quy chuẩn này được sửa đổi, bổ sung hoặc được thay thế thì áp dụng theo văn bản mới.
PHỤ LỤC 01
PHƯƠNG PHÁP THỬ CÁC CHỈ TIÊU VỆ SINH AN TOÀN ĐỐI VỚI BAO BÌ, DỤNG CỤ
1. Phương pháp thử đối với bao bì, dụng cụ làm bằng thủy tinh (bao gồm cả cốc, chén)
1.1. Phương pháp thử đối với bao bì, dụng cụ bằng thủy tinh có lòng nông phẳng
TCVN 7146-1: 2002 Dụng cụ bằng gốm, gốm thủy tinh và dụng cụ đựng thức ăn bằng thủy tinh tiếp xúc với thực phẩm – Sự thôi ra của chì và cadimi – Phần 1: Phương pháp thử (ISO 6486-1:1999).
1.2. Phương pháp thử đối với bao bì, dụng cụ bằng thủy tinh có lòng sâu
TCVN 7148-1: 2002 Dụng cụ bằng thủy tinh có lòng sâu tiếp xúc với thực phẩm – Sự thôi ra của chì và cadimi – Phần 1: Phương pháp thử (ISO 7086-1:2000).
2. Phương pháp thử đối với bao bì, dụng cụ làm bằng gốm, gốm thủy tinh (bao gồm cốc, chén)
TCVN 7146-1: 2002 Dụng cụ bằng gốm, gốm thủy tinh và dụng cụ đựng thức ăn bằng thủy tinh tiếp xúc với thực phẩm – Sự thôi ra của chì và cadimi – Phần 1: Phương pháp thử (ISO 6486-1:1999).
3. Phương pháp thử đối với bao bì, dụng cụ tráng men (bao gồm cốc, chén)
TCVN 7542-1: 2005 Men thủy tinh và men sứ – Sự thôi ra của chì và cadimi từ các dụng cụ tráng men tiếp xúc với thực phẩm – Phần 1: Phương pháp thử (ISO 4531-1:1998).
4. Phương pháp thử đối với vành uống của các loại bao bì, dụng cụ tráng men
TCVN 7542-1: 2005 Men thủy tinh và men sứ – Sự thôi ra của chì và cadimi từ các dụng cụ tráng men tiếp xúc với thực phẩm – Phần 1: Phương pháp thử (ISO 4531-1:1998).
Tải quy chuẩn QCVN 12-4:2015/BYT tại đây: QCVN 12-4_2015_BYT.
